Umowa lojalnościowa ma zabezpieczyć interes pracodawcy poprzez zobowiązanie się pracownika do zachowania lojalności względem zatrudniającego podmiotu. Treść i zakres takiego dokumentu ustala się indywidualnie dla każdej sprawy.
Dowiedz się, na czym polega lojalka i jakie konsekwencje niesie za sobą złamanie jej zapisów.
Czym jest umowa lojalnościowa?
Umowa o zakazie konkurencji to narzędzie ochronne stosowane w celu zabezpieczenia pracodawcy. Jest to sposób uchronienia się przed nieuczciwymi działaniami ze strony obecnych i byłych pracowników. Zgodnie z kodeksem pracy, umowa lojalnościowa określa, w jakim zakresie zabrania się zatrudnionemu prowadzić działalność konkurencyjną lub świadczyć pracę na rzecz innego podmiotu o podobnej specjalizacji. Jeśli pracownik naruszy któryś z zapisów lojalki i pracodawca poniesie szkodę, to przedsiębiorstwo może dochodzić zadośćuczynienia.
Kto wymaga zawarcia umowy lojalnościowej?
Nie każda firma będzie wymagała podpisania umowy o zakazie konkurencji. Najczęściej korzystają z niej pracodawcy działający w branży skupiającej się na wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań. Jest to powszechnie stosowana praktyka na przykład wśród przedsiębiorstw informatycznych.
Umowy lojalnościowe spotyka się także w marketingu, mediach, wśród lekarzy, prawników i architektów. Podpisania lojalki wymagają firmy, które inwestują duże środki w szkolenie swoich pracowników. Pracodawcy wysyłają zatrudniane osoby na specjalistyczne i drogie kursy. Dlatego często oczekują, aby ich uczestnicy podjęli pewne zobowiązania.
Czas obowiązywania umowy o zakazie konkurencji może obejmować także pewien okres po ustaniu wzajemnych stosunków pomiędzy zatrudnionym a firmą. Stroną tej umowy musi być osoba fizyczna, która zgodnie z Kodeksem pracy posiada status pracownika. Podpisanie umowy lojalnościowej może warunkować zawarcie umowy o pracę. Odmowa spełnienia obowiązków przedstawionych na lojalce będzie się wiązać z wypowiedzeniem stosunku pracy.
Co zawiera umowa o zakazie konkurencji?
Umowa lojalnościowa musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Lojalka w formie ustnej lub jakiejkolwiek innej nie będzie wiążąca. Prawidłowo sporządzony dokument powinien zawierać następujące informacje:
- podstawę prawną,
- dane pracodawcy i pracownika,
- zakres zakazu konkurencji,
- czas obowiązywania umowy,
- wysokość odszkodowania,
- warunki ustania zakazu konkurencji,
- wielkość kary umownej.
Pracodawca powinien określić rodzaj i miejsce przeprowadzanego szkolenia. Jeśli taki kurs jest powodem zawarcia umowy o zakazie konkurencji. W trakcie obowiązywania podpisanego dokumentu pracownik nie może wykonywać podobnych obowiązków na rzecz konkurencji. Należy także ustalić warunki odstąpienia od umowy i postanowienia końcowe.
Podpisanie umowy z byłym pracodawcą — dozwolone zapisy
Umowa lojalnościowa może zostać zawarta pomiędzy pracownikiem i firmą, która zatrudniała go w przeszłości. Dokument spisuje się w przypadku, gdy taka osoba miała dostęp do istotnych informacji lub wgląd do danych, których ujawnienie naraziłoby przedsiębiorstwo na poważne straty. W takiej sytuacji lojalka musi dokładnie określać czas obowiązywania zakazu konkurencji. Pracodawca będzie zobowiązany do wypłacenia odszkodowania na rzecz byłego pracownika. Będzie ono wynosić co najmniej 25% wynagrodzenia otrzymywanego podczas stosunku pracy przez czas odpowiadający okresowi ważności zakazu konkurencji. Kwota może być wypłacana w miesięcznych ratach lub jednorazowo. Termin zapłaty powinien być jasno określony w umowie lojalnościowej.
Konsekwencje złamania umowy lojalnościowej
Pracownik, który naruszy zapisy umowy o zakazie konkurencji, musi liczyć się z nieprzyjemnymi konsekwencjami. Pracodawca może domagać się wyrównania poniesionej szkody. Oznacza to, że zatrudniony będzie zobowiązany do naprawienia straty i rekompensaty potencjalnie utraconych korzyści. Złamanie zakazu konkurencji może zostać uznane za ciężkie naruszenie obowiązków. Także skutkować natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracownika i bez okresu wypowiedzenia.
Jeżeli umowa lojalnościowa zostanie naruszona przez byłego podwładnego i spowoduje to szkody w interesie przedsiębiorstwa, to będzie on ponosił odpowiedzialność na podstawie Kodeksu cywilnego. O przyznaniu odszkodowania za złamanie postanowień lojalki decydują sądy pracy. Jeżeli pracownik podpisał umowę w zamian za odbycie szkolenia, jednak postanowi zwolnić się z pracy wcześniej, niż przewiduje to dokument, poniesie konsekwencje finansowe. W takim przypadku przedsiębiorstwo może zażądać zwrotu całkowitych kosztów szkolenia.
Jak uniknąć konsekwencji złamania umowy lojalnościowej?
Należy pamiętać, że w pewnych przypadkach firmie nie przysługuje odszkodowanie. Wyjątkowa jest sytuacja, gdy wypowiedzenie stosunku pracy było spowodowane niedotrzymywaniem obowiązków przez pracodawcę. Może to być zwlekanie z wypłacaniem pensji lub mobbing. Umowa lojalnościowa nie powinna przewidywać okresu zatrudnienia przekraczającego 3 lata. Pracownik, który chce uniknąć płacenia kary, musi udowodnić winę przedsiębiorstwa i wytłumaczyć, w jaki sposób wpłynęła na zerwanie umowy.
U mnie pracodawca nalegał na podpisanie umowy lojalnościowej, więc musiałem ją podpisać, chociaż nie jestem zwolennikiem lojalek.